Światło i płomień : odrodzenie i zniszczenie Rzeczypospolitej (1733-1795)
Ostatnie dekady dawnej Rzeczypospolitej to epoka, na którą patrzymy przez pryzmat straconych szans i podciętych skrzydeł. Czy Rzeczpospolita naprawdę była państwem upadłym, które samo przegrało swą wielkość i skazało się na zagładę?
Richard Butterwick, brytyjski profesor historii, absolwent Cambridge i studiów doktoranckich na Oxfordzie w swoim najnowszym dziele przekonuje, że zdecydowanie nie. Pozbawiony
obciążeń i uprzedzeń kreśli obraz wielkiego potencjału Rzeczypospolitej, który na kilka lat zajaśniał pełnym blaskiem i spłonął - w ogniu rosyjskich dział w wojnie o konstytucję 1792 i powstaniu kościuszkowskim.
Wychodząc ze głębokiego kryzysu, w drugiej połowie XVIII wieku Rzeczpospolita była buzującym kotłem energii społecznej i przeciwstawnych idei. Szok wywołany I rozbiorem i ponownym zacieśnieniem rosyjskiej dominacji uruchomił desperacki wysiłek na rzecz ocalenia państwa - Sejm Wielki, który Butterwick nazywa "polską rewolucją". Jak wyglądało ścieranie się idei oświecenia ze szlachecką kulturą polityczną i słynna walka "peruki z wąsami"?
Na historycznej szachownicy autor rozstawia zarówno najważniejsze, jak i poboczne figury: tragiczną postać króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, wielkich magnatów, wizjonerskich reformatorów i zwykłych szlachciców. Pamięta jednak o tym, że cała ta partia rozgrywała się w złowrogim cieniu agresywnych monarchii ościennych i pod czujnym okiem ich władców, z Katarzyną II na czele. Angielski historyk w nowatorski sposób wpisuje dzieje Rzeczypospolitej w szeroki kontekst europejski, wyjaśniając dyplomatyczne rozgrywki i strategiczne cele trzech wielkich mocarstw - Rosji, Prus i Austrii. Co ważne, czyni to, korzystając również ze źródeł litewskich oraz najnowszych ustaleń tamtejszych badaczy.
"Światło i płomień" to opowieść o końcu i początku - zniszczeniu polsko-litewskiego państwa i narodzinach nowoczesnego narodu.
Odpowiedzialność: | Richard Butterwick ; przełożył Michał Ronikier. |
Hasła: | Polska Wielkie Księstwo Litewskie Synteza |
Adres wydawniczy: | Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2022. |
Wydanie: | Wydanie pierwsze. |
Opis fizyczny: | 756, [4] strony : faksymilia, fotografie, ilustracje, mapy ; 25 cm. |
Uwagi: | Bibliografia na stronach 656-743. Indeks. |
Forma gatunek: | Książki. Publikacje naukowe. |
Dziedzina: | Historia |
Zakres czasowy: | 1733-1795 r. |
Powstanie dzieła: | 2022 r. |
Twórcy: | Ronikier, Michał. (1939- ). Tłumaczenie |
Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)